=====Ⓜ==🅰==🅿======
✂संकलन - ✏धर्मेंद्र मेश्राम
======================
🔘अहमदनगर जिल्हा🔘
📢राज्य महाराष्ट्र
📢विभागाचे नाव नाशिक
📢मुख्यालय अहमदनगर
🔁तालुके
१. अकोले
२. कर्जत
३. कोपरगाव
४. जामखेड
५. नगर
६. नेवासा
७. पाथर्डी
८. पारनेर
९. राहाता
१०. राहुरी
११. शेवगांव
१२. श्रीगोंदा
१३. श्रीरामपूर
१४. संगमनेर
🔔क्षेत्रफळ १७,४१३ चौरस किमी (६,७२३ चौ. मैल)
🔔लोकसंख्या ४५,४३,०८० (२०११)
🔔लोकसंख्या घनता २६० प्रति चौरस किमी (६७० /चौ. मैल)
🔔शहरी लोकसंख्या १७.६७%
🔔साक्षरता दर ८०.२२%
🔔लिंग गुणोत्तर १.०७ ♂/♀
📫प्रमुख शहरे
🎨अहमदनगर,
🎨श्रीरामपूर,
🎨संगमनेर,
🎨शिर्डी
🔔पर्जन्यमान ५०१.८ मिलीमीटर (१९.७६ इंच)
💠अहमदनगर जिल्हा महाराष्ट्रातील सर्वांत मोठा जिल्हा आहे. आजच्या परिस्थितीत अहमदनगर जिल्हा हा सर्वांत पुढारलेला आहे.
💠शिर्डी येथील साईबाबा मंदिर याच जिल्ह्यात राहाता तालुकात आहे.
💠 जिल्ह्यात सर्वाधिक साखर कारखाने आहेत.
💠प्रवरानगर येथे आशिया खंडातील पहिला सहकारी साखर कारखाना स्थापन झाला होता.
💠'राळेगण सिद्धी' या खेड्याने जिल्ह्याने जलव्यवस्थापनाचा एक आदर्श निर्माण केला, तर 'हिवरे बाजार' हे आदर्श खेडे म्हणून नावारूपास आले.
📢भौगोलिक स्थान व महत्त्व
🚧राज्याच्या मध्यभागी असलेल्या अहमदनगर जिल्ह्याच्या उत्तरेस नाशिक जिल्हा व औरंगाबाद जिल्हे; पूर्वेस बीड जिल्हा ; पूर्व व आग्नेय दिशांस उस्मानाबाद जिल्हा; दक्षिणेस सोलापूर जिल्हा, तर नैर्ऋत्येस व पश्चिमेस पुणे जिल्हा व ठाणे जिल्हा हे जिल्हे वसलेले आहेत.
🚧क्षेत्रफळाच्या दृष्टीने राज्यात सर्वांत मोठा असणाऱ्या या जिल्ह्याने राज्याचे ५.५४% भौगोलिक क्षेत्र व्यापलेले आहे. जिल्ह्याच्या पश्चिमेकडील प्रामुख्याने अकोले तालुका व संगमनेर तालुक्यात सह्याद्रीच्या डोंगररांगा पसरलेल्या आहेत.
🚧महाराष्ट्रातील सर्वांत उंच शिखर कळसूबाई याच डोंगररांगांमध्ये अकोले तालुक्यात (नगर, नाशिक जिल्ह्यांच्या सीमेवर) आहे. शिखराची समुद्रसपाटीपासून उंची १६४६ मीटर आहे.
🚧जिल्ह्याच्या पश्चिमेकडील प्रमुख डोंगररांग हरिश्चंद्राची रांग या नावाने ओळखली जाते. जिल्ह्याचा काही मध्य भाग व उत्तर भाग हा बाळेश्वराचे पठार या नावाने संबोधला जातो.
✳नद्या
◾ गोदावरी, भीमा, सीना, मुळा व प्रवरा या जिल्ह्यातील प्रमुख नद्या आहेत
◾ आढळा, ढोरा, घोड नदी, कुकडी याही नद्या जिल्ह्यातून व जिल्ह्याच्या सीमा भागातून वाहतात.
◾बहुतांशी नद्या पश्चिमेकडून पूर्वेकडे वाहतात.
◾गोदावरी या महाराष्ट्रातील प्रमुख नदीची या जिल्ह्यातील लांबी सुमारे १५० कि.मी. आहे.
◾प्रवरा व गोदावरी नद्यांचा संगम नेवासे तालुकात होतो, या स्थळाला प्रवरासंगम असे म्हटले जाते.
🚧धरणे
🚰अकोले तालुक्यातील डोंगराळ भागात भंडारदरा येथे प्रवरा नदीवर १९२६ मध्ये धरण बांधण्यात आले आहे. भारतातील जुन्या धरणांत याचा समावेश केला जातो.
🚰मुळा नदीवर जिल्ह्यातील सर्वांत मोठे धरण राहुरी तालुकात बांधण्यात आले आहे. या प्रकल्पातून अहमदनगर शहराला पाणी पुरवठा केला जातो. येथील जलाशयास ज्ञानेश्वरसागर असे म्हटले जाते.
◻हवामान
♓अहमदनगर जिल्ह्यातील हवामान प्रामुख्याने उष्ण व कोरडे आहे. पश्चिमेकडील डोंगराळ भागात हवामान आल्हाददायक आहे. जिल्ह्यात रोजच्या कमाल व किमान तापमानातील तफावत पाहता ती लक्षणीयरीत्या जास्त असल्याचे आढळते. जिल्ह्याच्या पश्चिमेकडून पूर्वेकडे पाऊस कमी होत जातो. प्रामुख्याने जिल्ह्याच्या पूर्वेकडील भाग अवर्षणग्रस्त आहे.
🔔दळणवळण
🚘जिल्ह्यातील संगमनेर तालुक्यातून नाशिक-पुणे राष्ट्रीय महामार्ग (क्र. ५०) जातो.
कल्याण-विशाखापट्टणम हा राष्ट्रीय महामार्ग २२२ पारनेर, नगर, पाथर्डी या तालुक्यांतून जातो.
🚒पुणे-औरंगाबाद हा जिल्ह्यातून जाणारा महत्त्वाचा राज्यमार्ग असून अहमदनगरला मराठवाड्याचे प्रवेशद्वार म्हणून ओळखले जाते.
🚌 महाराष्ट्रात सर्वप्रथम (१९४८ मध्ये) महाराष्ट्र राज्य परिवहन महामंडळाची (एस.टी.) बस धावली ती अहमदनगर-पुणे या मार्गावर.
🚊 अहमदनगर हे दौंड-मनमाड रेल्वेमार्गावरील स्थानक आहे.
🚊१९७ कि.मी. चा रेल्वे (ब्रॉडगेज) मार्ग जिल्ह्यात असून अहमदनगर-बीड-परळी आणि पुणतांबा-शिर्डी रेल्वे मार्ग आहे.
📢विशेष
🔄 ज्ञानेश्वरी ग्रंथ अहमदनगर जिल्ह्यातील श्रीक्षेत्र नेवासे येथे संत ज्ञानेश्वरांनी लिहिला.
🔄आज अहमदनगर जिल्हा महाराष्ट्रात सर्वांत जास्त क्षेत्रफळ असलेला जिल्हा, सर्वाधिक सिंचन क्षेत्र असलेला, आणि सर्वाधिक सहकारी साखर कारखाने असलेला राज्यातील जिल्हा अशी वैशिष्ट्ये दिमाखाने मिरवत आहे.
📫ऐतिहासिक
📣या जिल्ह्याच्या नावावरूनच पूर्वीच्या काळात या भागावर असलेल्या निजामशाही व मोगल साम्राज्याचे वर्चस्व लक्षात येते.
📣महाराष्ट्रामध्ये पहिली मानवी वसाहत याच जिल्ह्यात प्रवरा व गोदावरी नद्यांच्या किनाऱ्यावर झाली, असा निष्कर्ष पुण्याच्या डेक्कन कॉलेजने नेवासातील उत्खननानंतर काढला आहे.
📣भारतीय पुरातत्व विभागाने श्रीरामपूर तालुक्यातील दायमाबाद येथे केलेल्या उत्खननातून या जिल्ह्यात सिंधु संस्कृतीचे अस्तित्व सिद्ध झालेले आहे.
♓निजामशाही
⭐१५ व्या शतकाच्या शेवटी, इ.स. १४८६ मध्ये तत्कालीन बहामनी राज्याचे पाच तुकडे झाले. त्यामधून फुटून निघालेल्या मलिक अहमदशहा बहिरी या निजामशहाने मे, १४९० मध्ये सीना नदीकाठी शहर वसवण्यास सुरुवात केली. याच्या नावावरूनच या शहराला अहमदनगर असे नाव पडले.
⭐इ.स. १४९४ मध्ये शहर रचना पूर्ण होऊन अहमदनगर निजामशहाची राजधानी बनले. या शहराची तुलना त्या काळी कैरो, बगदाद या समृद्ध शहरांशी केली जात असे.
⭐अहमदशहा, बुऱ्हाणशहा, सुलताना चांदबिबी यांची कारकीर्द असणारी निजामशाही येथे इ.स. १६३६ पर्यंत टिकली.
⭐निजामशाहीच्या पडत्या काळात छत्रपती शिवाजी महाराजांचे वडील शहाजीराजे भोसले यांनी छोट्या मूर्तझा निजामशहाला मांडीवर घेऊन नगरचा कारभार पाहिला.
⭐पुढे काही काळ नगरने मराठेशाही व शहाजहान बादशहाची मोगलशाही अनुभवली.
⭐१७५९ मध्ये नगर पेशव्यांकडे आले आणि १८०३ मध्ये ते इंग्रजांच्या ताब्यात गेले.
⭐१८१८ पासून अहमदनगरवर पूर्णपणे इंग्रजांचा अंमल होता.
⭐१८२२ मध्ये ब्रिटिशांनी अहमदनगर जिल्ह्याची स्थापना केली.
♓चलेजाव आंदोलन
💥इ.स. १९४२ च्या चलेजाव आंदोलनाच्या काळात पंडित जवाहरलाल नेहरू, सरदार वल्लभभाई पटेल, मौलाना आझाद, डॉ. पी.सी. घोष इत्यादी राष्ट्रीय नेते नगरमधील भुईकोट किल्ल्यात बंदिवासात होते.
💥डिस्कव्हरी ऑफ इंडिया हा प्रसिद्ध ग्रंथ पंडित जवाहरलाल नेहरू यांनी याच किल्ल्यात लिहिला. या ग्रंथाची काही हस्तलिखिते आजही येथे पाहण्यास मिळतात.
💥याच किल्ल्यात डॉ. पी.सी.घोष यांनी हिस्ट्री ऑफ एन्शंट इंडियन सिव्हिलायझेशन हा ग्रंथ शब्दबद्ध केला.
✳डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी थॉट्स ऑफ पाकिस्तान व मौलाना आझाद यांनी गुबार - ए - खातिर हे ग्रंथ याच शहरात लिहिले.
🔔राजकीय संरचना
🛅अहमदनगर (लोकसभा मतदारसंघ)
हा मतदारसंघ अहमदनगर शहर, कर्जत-जामखेड, पारनेर, राहुरी, शेवगाव व श्रीगोंदा या विधानसभा मतदारसंघांचा बनला आहे.
🛅शिर्डी (लोकसभा मतदारसंघ)
हा इ.स. २००९पासून अनुसूचित जातींसाठी राखीव असलेला लोकसभा मतदारसंघ श्रीरामपूर, शिर्डी, अकोले, संगमनेर, कोपरगाव, नेवासा या विधानसभा मतदारसंघांचा बनला आहे.
✴जिल्ह्यातील विधानसभा मतदारसंघ
🛅अहमदनगर शहर
🛅पारनेर
🛅कर्जत
🛅जामखेड
🛅शेवगांव
🛅श्रीगोंदा
🛅श्रीरामपूर
🛅राहुरी
🛅शिर्डी
🛅अकोले
🛅कोपरगाव
🛅नेवासा
🛅संगमनेर
🔁जिल्ह्यात ७५ अहमदनगर जिल्हा परिषद मतदारसंघ
🔁१५० पंचायत समिती मतदारसंघ आहेत.
🌿शेती
✳ज्वारी हे नगर जिल्ह्यातील प्रमुख पीक असून ते दोन्ही हंगामांत घेतले जाते.
✳ऊस हेदेखील महत्त्वाचे पीक आहे.
✳जिल्ह्यात द्राक्ष, मोसंबी, डाळिंब या फळांचे तसेच सूर्यफुलाचे क्षेत्र व उत्पादन वाढते आहे.
✳जिल्ह्यातील शेवंतीची फुलेही महाराष्ट्रात प्रसिद्ध आहेत.
🈯कृषी व शैक्षणिक
🔄नगर जिल्ह्याचे सर्वांत महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे राहुरी येथे स्थापन झालेले, महाराष्ट्रातील पहिले (१९६८) कृषी विद्यापीठ होय.
🔄स्थापनेनंतर राहुरी विद्यापीठाचे महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ असे नामकरण करण्यात आले.
🚄🚎🚎जिल्ह्यातील पर्यटनस्थळे
✴अमृतेश्वर मंदिर, रतनवाडी ✴चांदबिबीचा महाल
✴चिंकारा माळढोक अभयारण्य ✴जगदंबा मंदिर, मोहता
✴जगदंबामाता मदिंर, टाहाकरी
✴श्री ढोकेश्वर मंदिर भगवानगड ✴भंडारदरा धरण
✴भुईकोट किल्ला, अहमदनगर ✴रेणुकामाता मंदिर, केडगाव
✴शनी-शिंगणापूर
✴साईबाबा मंदिर, शिर्डी
✴सिद्धटेक हरिश्चंद्रगड
__________________________
✴💠✴💠✴💠✴
=====Ⓜ==🅰==🅿======
✂संकलन - ✏धर्मेंद्र मेश्राम
======================
🔘अहमदनगर जिल्हा🔘
📢राज्य महाराष्ट्र
📢विभागाचे नाव नाशिक
📢मुख्यालय अहमदनगर
🔁तालुके
१. अकोले
२. कर्जत
३. कोपरगाव
४. जामखेड
५. नगर
६. नेवासा
७. पाथर्डी
८. पारनेर
९. राहाता
१०. राहुरी
११. शेवगांव
१२. श्रीगोंदा
१३. श्रीरामपूर
१४. संगमनेर
🔔क्षेत्रफळ १७,४१३ चौरस किमी (६,७२३ चौ. मैल)
🔔लोकसंख्या ४५,४३,०८० (२०११)
🔔लोकसंख्या घनता २६० प्रति चौरस किमी (६७० /चौ. मैल)
🔔शहरी लोकसंख्या १७.६७%
🔔साक्षरता दर ८०.२२%
🔔लिंग गुणोत्तर १.०७ ♂/♀
📫प्रमुख शहरे
🎨अहमदनगर,
🎨श्रीरामपूर,
🎨संगमनेर,
🎨शिर्डी
🔔पर्जन्यमान ५०१.८ मिलीमीटर (१९.७६ इंच)
💠अहमदनगर जिल्हा महाराष्ट्रातील सर्वांत मोठा जिल्हा आहे. आजच्या परिस्थितीत अहमदनगर जिल्हा हा सर्वांत पुढारलेला आहे.
💠शिर्डी येथील साईबाबा मंदिर याच जिल्ह्यात राहाता तालुकात आहे.
💠 जिल्ह्यात सर्वाधिक साखर कारखाने आहेत.
💠प्रवरानगर येथे आशिया खंडातील पहिला सहकारी साखर कारखाना स्थापन झाला होता.
💠'राळेगण सिद्धी' या खेड्याने जिल्ह्याने जलव्यवस्थापनाचा एक आदर्श निर्माण केला, तर 'हिवरे बाजार' हे आदर्श खेडे म्हणून नावारूपास आले.
📢भौगोलिक स्थान व महत्त्व
🚧राज्याच्या मध्यभागी असलेल्या अहमदनगर जिल्ह्याच्या उत्तरेस नाशिक जिल्हा व औरंगाबाद जिल्हे; पूर्वेस बीड जिल्हा ; पूर्व व आग्नेय दिशांस उस्मानाबाद जिल्हा; दक्षिणेस सोलापूर जिल्हा, तर नैर्ऋत्येस व पश्चिमेस पुणे जिल्हा व ठाणे जिल्हा हे जिल्हे वसलेले आहेत.
🚧क्षेत्रफळाच्या दृष्टीने राज्यात सर्वांत मोठा असणाऱ्या या जिल्ह्याने राज्याचे ५.५४% भौगोलिक क्षेत्र व्यापलेले आहे. जिल्ह्याच्या पश्चिमेकडील प्रामुख्याने अकोले तालुका व संगमनेर तालुक्यात सह्याद्रीच्या डोंगररांगा पसरलेल्या आहेत.
🚧महाराष्ट्रातील सर्वांत उंच शिखर कळसूबाई याच डोंगररांगांमध्ये अकोले तालुक्यात (नगर, नाशिक जिल्ह्यांच्या सीमेवर) आहे. शिखराची समुद्रसपाटीपासून उंची १६४६ मीटर आहे.
🚧जिल्ह्याच्या पश्चिमेकडील प्रमुख डोंगररांग हरिश्चंद्राची रांग या नावाने ओळखली जाते. जिल्ह्याचा काही मध्य भाग व उत्तर भाग हा बाळेश्वराचे पठार या नावाने संबोधला जातो.
✳नद्या
◾ गोदावरी, भीमा, सीना, मुळा व प्रवरा या जिल्ह्यातील प्रमुख नद्या आहेत
◾ आढळा, ढोरा, घोड नदी, कुकडी याही नद्या जिल्ह्यातून व जिल्ह्याच्या सीमा भागातून वाहतात.
◾बहुतांशी नद्या पश्चिमेकडून पूर्वेकडे वाहतात.
◾गोदावरी या महाराष्ट्रातील प्रमुख नदीची या जिल्ह्यातील लांबी सुमारे १५० कि.मी. आहे.
◾प्रवरा व गोदावरी नद्यांचा संगम नेवासे तालुकात होतो, या स्थळाला प्रवरासंगम असे म्हटले जाते.
🚧धरणे
🚰अकोले तालुक्यातील डोंगराळ भागात भंडारदरा येथे प्रवरा नदीवर १९२६ मध्ये धरण बांधण्यात आले आहे. भारतातील जुन्या धरणांत याचा समावेश केला जातो.
🚰मुळा नदीवर जिल्ह्यातील सर्वांत मोठे धरण राहुरी तालुकात बांधण्यात आले आहे. या प्रकल्पातून अहमदनगर शहराला पाणी पुरवठा केला जातो. येथील जलाशयास ज्ञानेश्वरसागर असे म्हटले जाते.
◻हवामान
♓अहमदनगर जिल्ह्यातील हवामान प्रामुख्याने उष्ण व कोरडे आहे. पश्चिमेकडील डोंगराळ भागात हवामान आल्हाददायक आहे. जिल्ह्यात रोजच्या कमाल व किमान तापमानातील तफावत पाहता ती लक्षणीयरीत्या जास्त असल्याचे आढळते. जिल्ह्याच्या पश्चिमेकडून पूर्वेकडे पाऊस कमी होत जातो. प्रामुख्याने जिल्ह्याच्या पूर्वेकडील भाग अवर्षणग्रस्त आहे.
🔔दळणवळण
🚘जिल्ह्यातील संगमनेर तालुक्यातून नाशिक-पुणे राष्ट्रीय महामार्ग (क्र. ५०) जातो.
कल्याण-विशाखापट्टणम हा राष्ट्रीय महामार्ग २२२ पारनेर, नगर, पाथर्डी या तालुक्यांतून जातो.
🚒पुणे-औरंगाबाद हा जिल्ह्यातून जाणारा महत्त्वाचा राज्यमार्ग असून अहमदनगरला मराठवाड्याचे प्रवेशद्वार म्हणून ओळखले जाते.
🚌 महाराष्ट्रात सर्वप्रथम (१९४८ मध्ये) महाराष्ट्र राज्य परिवहन महामंडळाची (एस.टी.) बस धावली ती अहमदनगर-पुणे या मार्गावर.
🚊 अहमदनगर हे दौंड-मनमाड रेल्वेमार्गावरील स्थानक आहे.
🚊१९७ कि.मी. चा रेल्वे (ब्रॉडगेज) मार्ग जिल्ह्यात असून अहमदनगर-बीड-परळी आणि पुणतांबा-शिर्डी रेल्वे मार्ग आहे.
📢विशेष
🔄 ज्ञानेश्वरी ग्रंथ अहमदनगर जिल्ह्यातील श्रीक्षेत्र नेवासे येथे संत ज्ञानेश्वरांनी लिहिला.
🔄आज अहमदनगर जिल्हा महाराष्ट्रात सर्वांत जास्त क्षेत्रफळ असलेला जिल्हा, सर्वाधिक सिंचन क्षेत्र असलेला, आणि सर्वाधिक सहकारी साखर कारखाने असलेला राज्यातील जिल्हा अशी वैशिष्ट्ये दिमाखाने मिरवत आहे.
📫ऐतिहासिक
📣या जिल्ह्याच्या नावावरूनच पूर्वीच्या काळात या भागावर असलेल्या निजामशाही व मोगल साम्राज्याचे वर्चस्व लक्षात येते.
📣महाराष्ट्रामध्ये पहिली मानवी वसाहत याच जिल्ह्यात प्रवरा व गोदावरी नद्यांच्या किनाऱ्यावर झाली, असा निष्कर्ष पुण्याच्या डेक्कन कॉलेजने नेवासातील उत्खननानंतर काढला आहे.
📣भारतीय पुरातत्व विभागाने श्रीरामपूर तालुक्यातील दायमाबाद येथे केलेल्या उत्खननातून या जिल्ह्यात सिंधु संस्कृतीचे अस्तित्व सिद्ध झालेले आहे.
♓निजामशाही
⭐१५ व्या शतकाच्या शेवटी, इ.स. १४८६ मध्ये तत्कालीन बहामनी राज्याचे पाच तुकडे झाले. त्यामधून फुटून निघालेल्या मलिक अहमदशहा बहिरी या निजामशहाने मे, १४९० मध्ये सीना नदीकाठी शहर वसवण्यास सुरुवात केली. याच्या नावावरूनच या शहराला अहमदनगर असे नाव पडले.
⭐इ.स. १४९४ मध्ये शहर रचना पूर्ण होऊन अहमदनगर निजामशहाची राजधानी बनले. या शहराची तुलना त्या काळी कैरो, बगदाद या समृद्ध शहरांशी केली जात असे.
⭐अहमदशहा, बुऱ्हाणशहा, सुलताना चांदबिबी यांची कारकीर्द असणारी निजामशाही येथे इ.स. १६३६ पर्यंत टिकली.
⭐निजामशाहीच्या पडत्या काळात छत्रपती शिवाजी महाराजांचे वडील शहाजीराजे भोसले यांनी छोट्या मूर्तझा निजामशहाला मांडीवर घेऊन नगरचा कारभार पाहिला.
⭐पुढे काही काळ नगरने मराठेशाही व शहाजहान बादशहाची मोगलशाही अनुभवली.
⭐१७५९ मध्ये नगर पेशव्यांकडे आले आणि १८०३ मध्ये ते इंग्रजांच्या ताब्यात गेले.
⭐१८१८ पासून अहमदनगरवर पूर्णपणे इंग्रजांचा अंमल होता.
⭐१८२२ मध्ये ब्रिटिशांनी अहमदनगर जिल्ह्याची स्थापना केली.
♓चलेजाव आंदोलन
💥इ.स. १९४२ च्या चलेजाव आंदोलनाच्या काळात पंडित जवाहरलाल नेहरू, सरदार वल्लभभाई पटेल, मौलाना आझाद, डॉ. पी.सी. घोष इत्यादी राष्ट्रीय नेते नगरमधील भुईकोट किल्ल्यात बंदिवासात होते.
💥डिस्कव्हरी ऑफ इंडिया हा प्रसिद्ध ग्रंथ पंडित जवाहरलाल नेहरू यांनी याच किल्ल्यात लिहिला. या ग्रंथाची काही हस्तलिखिते आजही येथे पाहण्यास मिळतात.
💥याच किल्ल्यात डॉ. पी.सी.घोष यांनी हिस्ट्री ऑफ एन्शंट इंडियन सिव्हिलायझेशन हा ग्रंथ शब्दबद्ध केला.
✳डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी थॉट्स ऑफ पाकिस्तान व मौलाना आझाद यांनी गुबार - ए - खातिर हे ग्रंथ याच शहरात लिहिले.
🔔राजकीय संरचना
🛅अहमदनगर (लोकसभा मतदारसंघ)
हा मतदारसंघ अहमदनगर शहर, कर्जत-जामखेड, पारनेर, राहुरी, शेवगाव व श्रीगोंदा या विधानसभा मतदारसंघांचा बनला आहे.
🛅शिर्डी (लोकसभा मतदारसंघ)
हा इ.स. २००९पासून अनुसूचित जातींसाठी राखीव असलेला लोकसभा मतदारसंघ श्रीरामपूर, शिर्डी, अकोले, संगमनेर, कोपरगाव, नेवासा या विधानसभा मतदारसंघांचा बनला आहे.
✴जिल्ह्यातील विधानसभा मतदारसंघ
🛅अहमदनगर शहर
🛅पारनेर
🛅कर्जत
🛅जामखेड
🛅शेवगांव
🛅श्रीगोंदा
🛅श्रीरामपूर
🛅राहुरी
🛅शिर्डी
🛅अकोले
🛅कोपरगाव
🛅नेवासा
🛅संगमनेर
🔁जिल्ह्यात ७५ अहमदनगर जिल्हा परिषद मतदारसंघ
🔁१५० पंचायत समिती मतदारसंघ आहेत.
🌿शेती
✳ज्वारी हे नगर जिल्ह्यातील प्रमुख पीक असून ते दोन्ही हंगामांत घेतले जाते.
✳ऊस हेदेखील महत्त्वाचे पीक आहे.
✳जिल्ह्यात द्राक्ष, मोसंबी, डाळिंब या फळांचे तसेच सूर्यफुलाचे क्षेत्र व उत्पादन वाढते आहे.
✳जिल्ह्यातील शेवंतीची फुलेही महाराष्ट्रात प्रसिद्ध आहेत.
🈯कृषी व शैक्षणिक
🔄नगर जिल्ह्याचे सर्वांत महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे राहुरी येथे स्थापन झालेले, महाराष्ट्रातील पहिले (१९६८) कृषी विद्यापीठ होय.
🔄स्थापनेनंतर राहुरी विद्यापीठाचे महात्मा फुले कृषी विद्यापीठ असे नामकरण करण्यात आले.
🚄🚎🚎जिल्ह्यातील पर्यटनस्थळे
✴अमृतेश्वर मंदिर, रतनवाडी ✴चांदबिबीचा महाल
✴चिंकारा माळढोक अभयारण्य ✴जगदंबा मंदिर, मोहता
✴जगदंबामाता मदिंर, टाहाकरी
✴श्री ढोकेश्वर मंदिर भगवानगड ✴भंडारदरा धरण
✴भुईकोट किल्ला, अहमदनगर ✴रेणुकामाता मंदिर, केडगाव
✴शनी-शिंगणापूर
✴साईबाबा मंदिर, शिर्डी
✴सिद्धटेक हरिश्चंद्रगड
__________________________
✴💠✴💠✴💠✴
=====Ⓜ==🅰==🅿======
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा