गोंदिया जिल्हा
=====================
��महाराष्ट्र एडमिन पैनल��
__________________________
��महाराष्ट्र एडमिन पैनल��
__________________________
��गोंदिया जिल्हा��
☀गोंदिया जिल्हा हा भंडारा जिल्‍हयाचे विभाजन करुन निर्माण करण्‍यात आला.
☀गोंदिया जिल्हा महाराष्ट्र राज्‍याच्‍या उत्‍तर पुर्वेस असून मध्य प्रदेश आणि छत्तीसगढ़ राज्य ज्यांच्‍या सीमेला लागून आहे.
☀जिल्‍हयाची एकूण लोकसंख्या 1322331 आहे.
पुरुष संख्‍या 662509 आणि स्‍त्री संख्‍या 659807 आहे.
जिल्‍हयात अनुसूचित जाति लोकसंख्या 355484 आणि अनुसूचित जमात लोकसंख्या 309822 आहे.
पुरुष संख्‍या 662509 आणि स्‍त्री संख्‍या 659807 आहे.
जिल्‍हयात अनुसूचित जाति लोकसंख्या 355484 आणि अनुसूचित जमात लोकसंख्या 309822 आहे.
☀जिल्‍हयाचा साक्षरता दर 76.61% आहे.
☀हा जिल्हा अविकसीत असून येथील बराच भूभाग हा जंगलाने व्‍याप्‍त आहे.
��पिके
धान येथील मुख्य उत्‍पन्‍न आहे. गहू, तुर, चना, हळद, जवस सुध्‍दा येथे पिकविला जातो. येथील लोकांचा मुख्य व्‍यवसाय शेती आहे.
धान येथील मुख्य उत्‍पन्‍न आहे. गहू, तुर, चना, हळद, जवस सुध्‍दा येथे पिकविला जातो. येथील लोकांचा मुख्य व्‍यवसाय शेती आहे.
��उद्योग
जिल्‍हयात मोठया उद्योगांमध्‍ये अदानी समूहाचा अदानी पावर लिमीटेड तिरोडा येथे सुरु झाला आहे. छोटया उ्द्योगांमध्‍ये ब-याच संख्‍येने राईस मिल आहेत. धान येथील मुख्य कृषी उत्‍पादन असल्‍यामुळे गोंदिया जिल्हा धानाचा जिल्हा म्‍हणून प्रसिष्‍द आहे.
जिल्‍हयात मोठया उद्योगांमध्‍ये अदानी समूहाचा अदानी पावर लिमीटेड तिरोडा येथे सुरु झाला आहे. छोटया उ्द्योगांमध्‍ये ब-याच संख्‍येने राईस मिल आहेत. धान येथील मुख्य कृषी उत्‍पादन असल्‍यामुळे गोंदिया जिल्हा धानाचा जिल्हा म्‍हणून प्रसिष्‍द आहे.
��जिल्‍हयात गोदिया, तिरोडा आणि देवरी असे 3 उपविभाग आहेत. गोदिया उपविभागात 2 तालुके
असून , तिरोडा उपविभागात 2 तालुके असून ,देवरी उपविभागात 4 तालुके असून 556 ग्रामपंचायती 954 गावे आहेत.
असून , तिरोडा उपविभागात 2 तालुके असून ,देवरी उपविभागात 4 तालुके असून 556 ग्रामपंचायती 954 गावे आहेत.
��विधानसभा
जिल्‍हयात गोंदिया, तिरोडा, अर्जुनी मोरगाव, आमगाँव असे 4 विधानसभा निर्वाचन आहेत.
जिल्‍हयात गोंदिया, तिरोडा, अर्जुनी मोरगाव, आमगाँव असे 4 विधानसभा निर्वाचन आहेत.
⛵जिल्‍हयात 8 तालुके व 8 पंचायत समित्‍या आहेत
गोंदिया व तिरोडा या दोन नगरपरिषदा आहेत
गोंदिया व तिरोडा या दोन नगरपरिषदा आहेत
��नद्या
वैनगंगा ही मोठी आणि प्रमुख नदी जिल्‍हयातून वाहते.
बाघ, चुलबंद, गाढवी आणि बावनथडी हया तिच्‍या उपनद्या आहेत
वैनगंगा ही मोठी आणि प्रमुख नदी जिल्‍हयातून वाहते.
बाघ, चुलबंद, गाढवी आणि बावनथडी हया तिच्‍या उपनद्या आहेत
��पर्यटनस्थळे:
नागझिरा वने,
प्रतापगड किल्ला,
इतियाडोह धरण,
नवेगाव राष्ट्रीय उद्यान
नागझिरा वने,
प्रतापगड किल्ला,
इतियाडोह धरण,
नवेगाव राष्ट्रीय उद्यान
��जिल्ह्या्तील तालुके
अर्जुनी/मोरगाव, आमगाव, सडक/अर्जुनी, सालेकसा, गोंदिया तालुका, गोरेगाव तालुका, तिरोडा व देवरी
अर्जुनी/मोरगाव, आमगाव, सडक/अर्जुनी, सालेकसा, गोंदिया तालुका, गोरेगाव तालुका, तिरोडा व देवरी
��विशेष
��गोंदिया जिल्हा १९९९ मध्ये भंडारा जिल्ह्याच्या विभाजनातून निर्माण झाला.
��गोंदियाचेही ‘तलावांचा जिल्हा’ हे वैशिष्ट्य कायम राहिले आहे.
��प्राचीन, सुप्रसिद्ध नाटककार भवभूतीची ही भूमी!
��गोंड, हळवी आदी जमातींचा निवास, घनदाट जंगले, समृद्ध खनिज संपत्ती ही गोंदिया जिल्ह्याची मुख्य वैशिष्ट्ये.
��गोंदिया तांदूळ उत्पादनात महाराष्ट्रात अग्रेसर आहे.
��अभयारण्य
डॉ. सलीम अली पक्षी अभयारण्य (नवेगाव राष्ट्रीय उद्यान)
नागझिरा अभयारण्य यांसह गोंदिया पर्यटनातही प्रगती करत आहे.
डॉ. सलीम अली पक्षी अभयारण्य (नवेगाव राष्ट्रीय उद्यान)
नागझिरा अभयारण्य यांसह गोंदिया पर्यटनातही प्रगती करत आहे.
��भूगोल
��भौगोलिक दृष्ट्या हा जिल्हा महाराष्ट्राला मध्य प्रदेश (बालाघाट जिल्हा) व छत्तीसगड (राजनंदनगाव जिल्हा) या राज्यांना जोडतो.
��गोंदिया जिल्ह्याच्या उत्तरेस मध्य प्रदेश व पूर्वेस छत्तीसगड राज्याचा प्रदेश आहे. तसेच जिल्ह्याच्या दक्षिणेस गडचिरोली व पश्चिमेस भंडारा हे आहेत.
��डोंगराळ प्रदेश, विषम हवामान, विविध प्रकारची जमीन (माती), अनेक नद्यांनी व जैवविविधतेने समृद्ध असणारा हा गोंदिया जिल्हा आपणास निसर्गाची अनेक रूपे दाखवितो.
��गोंदिया जिल्ह्याच्या उत्तरेस मध्य प्रदेश व पूर्वेस छत्तीसगड राज्याचा प्रदेश आहे. तसेच जिल्ह्याच्या दक्षिणेस गडचिरोली व पश्चिमेस भंडारा हे आहेत.
��डोंगराळ प्रदेश, विषम हवामान, विविध प्रकारची जमीन (माती), अनेक नद्यांनी व जैवविविधतेने समृद्ध असणारा हा गोंदिया जिल्हा आपणास निसर्गाची अनेक रूपे दाखवितो.
��सिंचन
����जिल्ह्यात नवेगाव बांध हा जिल्ह्यातील तलावांपैकी सर्वाधिक मोठा तलाव आहे.
���� माजागड, रेंगोपार, चूलबंद, उमरझरी, रिसपार, बोदलकसा, संग्रामपूर, खळबंदा, चोरखमारा इत्यादी छोटे-मोठे तलाव जिल्ह्याच्या सौंदर्यात भर घालतात, तसेच जलसिंचनाचेही कार्य साधतात.
����जिल्ह्यात नवेगाव बांध हा जिल्ह्यातील तलावांपैकी सर्वाधिक मोठा तलाव आहे.
���� माजागड, रेंगोपार, चूलबंद, उमरझरी, रिसपार, बोदलकसा, संग्रामपूर, खळबंदा, चोरखमारा इत्यादी छोटे-मोठे तलाव जिल्ह्याच्या सौंदर्यात भर घालतात, तसेच जलसिंचनाचेही कार्य साधतात.
✴धरणे
��अर्जुनी - मोरगाव तालुक्यातील, गाढवी नदीवरील इटियाडोह प्रकल्प हा जिल्ह्यातील सर्वाधिक महत्त्वाचा प्रकल्प (धरण) आहे. याची क्षमता सुमारे ३१८ क्यु. मी. आहे.
��जिल्ह्यात शिरपूर, पुजारीटोला, कालिसराड ही धरणे आहेत. याशिवाय मानगढ, संग्रामपूर, बोदलकसा इत्यादी ठिकाणी छोटी धरणे आहेत.
��अर्जुनी - मोरगाव तालुक्यातील, गाढवी नदीवरील इटियाडोह प्रकल्प हा जिल्ह्यातील सर्वाधिक महत्त्वाचा प्रकल्प (धरण) आहे. याची क्षमता सुमारे ३१८ क्यु. मी. आहे.
��जिल्ह्यात शिरपूर, पुजारीटोला, कालिसराड ही धरणे आहेत. याशिवाय मानगढ, संग्रामपूर, बोदलकसा इत्यादी ठिकाणी छोटी धरणे आहेत.
➿खनिज संपत्ती
खनिज संपत्तिच्या दृष्टिकोनातून गोंदिया जिल्हा समृद्ध समजला जातो. येथे ग्रेनाईट, मँगनीज, लोह खनिज, क्रोमाईट, कायनाईट, क्वार्टझाईट, सिझियम, व्हॅनेडियम ही खनिजे सापडतात.
खनिज संपत्तिच्या दृष्टिकोनातून गोंदिया जिल्हा समृद्ध समजला जातो. येथे ग्रेनाईट, मँगनीज, लोह खनिज, क्रोमाईट, कायनाईट, क्वार्टझाईट, सिझियम, व्हॅनेडियम ही खनिजे सापडतात.
��दर हजारी पुरुषांमागे स्त्रियांचे जास्त असलेले प्रमाण हीदेखील एक लक्षणीय बाब आहे.
�� संकलन~✏धर्मेंद्र मेश्राम
=====================
☀��☀��☀��☀
=====================
=====================
☀��☀��☀��☀
=====================
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा